04 июня 2021

Телефон

Гзаф вахт я вун КIварчагъа,

Хьана икI баят, телефон,
Ша гила кьванни къарагъа,
Ахварай ават, телефон.

АТС авайла хуьре, 
Вал шад хьанай КIварчагъ дере
Къе вун икI чаз акур бере,
Хьанва аламат, телефон. 

Ви патахъай шумуд арза,
Газетризни авунай за. 
ГьакI ама чун, ийиз суза,
Гваз ви шикаят, телефон.

Са чIуру кар хьайила йифиз,
Чи чара атIузва михьиз.
Къад версиниз райондиз физ,
Авач чахъ къуват, телефон.
 
«Перестройка», «цIийи базар»,
Ам тешкилай мердимазар,
Вахъни галукьна а азар, 
Течиз чи ният, телефон.

Фикир ийиз пакад къакай,
Салигь гьикьван рахан вакай?!
Бес хьаначни вуна чакай,
Авур ягьанат, телефон?! 

1992-йис

03 октября 2020

Н. ШИХНЕБИЕВАЗ


Накь шад хабар агакьна зал - 
Ви теклифдин чар, рикIин дуcт,
Кхьенвай шад межлисдин гьал‚ 
Ви шикилни тIвар‚ рикIин дуст.
 
Гагь кIвале, гагь багъда гарал
Пеш хьиз тир зун, алай тарал.
Шиир кхьиз, шад яз, хурал
Хкажна за тар, рикIин дуст.
 
КIватI хьана хуьр, къуьзуь-жегьил,
РикIер ачух, шад яз гуьгьуьл,
Ваз тебрикиз, кьаз гьа ви гъил,
Атанва дустар, рикIин дуст.

Вун ви кIвалин минбудагъ хьуй!
Хзан-килфет вири сагъ хьуй!
Квез экуь цав, чими рагъ хьуй‚
Гуьлуыцан гатфар, рикIин дуст!

Ви къелемдин гатфар, гад я,
Вахъ галаз зи фикир сад я.
КIарчагъ Салигь гзаф шад я,
Кефи яз къумбар, рикIин дуст. 

ЛАГЬ, БЕС ИХЬТИН ГЪУЛ ЖЕДАНИ‚ ЧАН ВАХАР?!

Уьмуьр физва са хъсанвал такуна, 
РикI хуруда агакьзамач дакIуна.
КIандай пIузал са жизви хъвер акуна...
Лагь, бес ихьтин гъуьл жедани, чан вахар?!

Шад уьмуьрни жеч рикIиз азаб тагур,
Ам эркек туш, гьар са кардиз таб тагур.
КIвализ-йикъаз, я хзандиз яб тагур, 
Лагь, бес чихьтин гъуьл жедани, чан вахар?!

Ам итим туш, вич абурдай вегьидай‚
КIвализ хквез тIиш кьацIурна ивидай.
Папахъ галаз са дерди-гьал тийидай,
Лагь, бес ихьтин гъуьл жедани, чан вахар?! 

Ички хъвана, патав гвайдан кьаз яха,
Гафаралди гьисабда вич яз «хаха». 
Саймиш тийиз авай кьве руш, я кьве хва‚ 
Лагь, бес ихьтин гъуьл жедани, чан вахар?!

Гьа иткI йисар физва «чIуру» иви кваз, 
Чан кьурана ахьтин байкъуш гъуьлуьк кваз, 
Салигьазни яб хгузвач, вилик кваз‚ 
Лагь‚ бес ихьтин гъуьл жедани, чан вахар?! 

02 октября 2020

КIВАРЧАГЪАР

 Мецер ширин, рикIер я шад,
Ава квехъ жуьрэт, КIварчагъар.
Мягьтел жеда акур гьар сад, 
Куь хатур - гьуьрмет‚ КIварчагъар. 


Намус-гъейрат аваз чанда,
КIвалахзава багъ-бустана.
Куь тIвар гьатна Дагъустанда,
Аферин, зегьмет, КIварчагъар!..

Са верс хуьруьн гьяркьуьвилел,
Къве верс ала яргъивилел.
Пакдиз хуьзва кьуна гъилел.
Бубайрин адет, КIварчагъар.

Акурла вун зулун бере:
Инжир, анар гьар са жуьре...
ЦипицI багълар, мублагь дере,
Халис я женнет, КIварчагъар.

Дуьз куьчеяр‚ кьакьан кIвалер,
Гуьрчег акваз гьакьван иер. 
Лугьуз жед ваз «гъвечIи шегьер»
Шак алач гьелбет, КIварчагъар.

Акур инсан жеда тешвиш,
ЦипицIар я ширин кишмиш 
Гьам мал-къара, гьар са емиш,
Бул я куь девлет, КIварчагъар!...

...Дуьзмишзава акI хъсандиз‚
Халис дарман я инсандиз -
Хъвадайла хупI нуш я чандиз,-
ЦипицIрин «шербет», КIварчагъар. 
 
«Есир» кьад - вун гьар гуьзелди, 
Рахадайла хуш мецелди. 
КIварчагъ Салигь шад я квелди,
Кхьей и суьгьбет, КIварчагъар. 

29 сентября 2020

ЖЕДАНИ

Эй юлдашар, са спичка
Пул манатни зур жедани?
Гьукуматдин гьар са чка
Мегер икьван чIур жедани?

Йисар физва гьа икI шумуд,
Акъваз хьана фабрик-завуд,
Пакад йикъак квачиз умуд,
РикIи рикI нез мур жедани?

Туьквенрани затI амачиз,
Амукьнава чун тамашиз,
Алверчийри халкь тарашиз,
Бес икьван къудур жедани?!

ЧIур хьана икI шегьерни хуьр‚
Ятьсузвилин авач эхир‚ 
Турба хьтин са мушукI гъуьр‚ -
Къимет кьве агъзур жедани?!

Чаз акур чIулав цифери
Лувар атIана лиферин...
Кацер амачиз, кьиферин
Межлис икьван гур жедани?!

Салигьаз аквазва михьиз‚
Садбур шад яз, садбур шехьиз‚
Девирдикай шиир кхьиз, 
Дуьз лагь, вун гьазур жедани?! 

ХЬАНАВА

Эй юлдашар, чи яшайиш
Лугьумир хъсан хьанава.
Ирид йис я рикI асайиш
Жедай югъ масан хьанава.

Ельцинан а чIехи къелет -
Гадарнна партийный билет
Са стхаяр, гьар са миллет
Сад-садаз душман хьанава.

Хьайиди туш ихьтин къачагъ
Тарашзава чи кIвал-ужагъ.
Къе чи халкьдин дуланажагъ,
Тежер кьван залан хьанава.

Чаз килигиз вилер "кьамай",
КIватIна дустар вичиз кIамай...
Кац хъфейла тIуьквендамай
Кьифрекай "аслан" хьанава.

ЧIагай гафар ийиз мецин,
Халкьдихъ рахаз ава Ельцин.
Емиш тагур къавах тарцин,
Къузадик "девран" хьанава.

Социализмдиз гана кIур,
Совет уьлкве авуна чIур.
Ленинизм ийиз кьацIур,
Им "эхир-заман" хьанава.

Чеб я лугьуз "демократар" -
Кьве чин алай бюрократар,
Куь а чIуру гьерекатар,
Виридаз аян хьанава.

Ингье тухвай референдум:
КIвахна халкьдин вилериз къум...
Течирдакай вичин кьил-тум,
Россиядин "хан" хьанава.

Девлетлуйри дуьнья къечез,
Хъуьрез чал, гъил яна эчIез.
Кесиб халкьар затIни тежез,
ГьакIан бейниван хьанава.

28 сентября 2020

КЪАВУМДИ

 КЪАВУМДИ 
Сифтедай чун рахай гафар,
Арадиз гъанач ъавумди.
Кар бегьемнач, физва вахтар,
Вичин руш ганач къавумди.

Акьван юмшагъ тир сифтедай,
Зи гафарни кьаз виртIедай?
За гваз фейи шал фитедай,
Ягълухдай кьунач къавумди.

Хуьруьз-кIвализ тамаш лугьуз,
Тади мийир‚ яваш, лугьуз.
Уфлан затIар хукваш‚ лугьуз‚
Захъ са затI тунач къавумди.

«Суфрадал хьуй, къавум БатIур,
Эрекь, кабаб, вечрен ютур...»
Пуд сан къене мад зи хатур,
Маншаллагь, ханач къавумди.

Регъуьвал чидач, жедайла.
Жанавур я вич недайла. 
Садра кьванни, вич къведайла,
Са къенфет гъанач къавумди.

Текдиз рекье гьалтай «лук!» хьиз,
КIири-Бубад авур «юкI» хьиз...
Фагъир Салигь цIаллай цIукI хьиз‚
Пагь, гена канач къавумди!.. 

ВУН НАКЬ ВА КЪЕ

Нань вахъ дердер тзаф авай...
Къе ваз дуьнья генг хьана хьи!
Ялтах гафар рахаз цавай
Пагь, чи япар денг хьана хьи.

Кткайди хьиз чандик бувун,
ТIуб хлкIуриз аршдик цавун.
Накь гишила авайд тир вун,
Къе вакай хан, бег хьана хьи.

Куьмекчияр къуна кIвалел,
Дамах ийиз ви шадвилел.
ЧIар алачир гачал кьилел, 
Къе эвягъдай мег хьана хьи.

Алчах инсан, алай кьве чин, 
Чка чизмач адаз вичин
ЧIагай партал кIаник машин, 
Гъилени куьлег хьана хьи.

Накь къведалди а ви кIуфун
Сергни чичIек, кьел тигр къафун. 
Тахта хьтин а ви руфун
Гила лап челег хьана хьи.

Инсанвал амачиз рикIе, 
Угърашвилин гьатна рекье
Ихьтинбур пайда хьана къе
Гьахъвал, дуствал терг хьана хьи.

«Эхь», «Ун» лугьуз а ви чIалаз
Чир хьанач чаз къвалал алаз.
Эвелдай вун вирт хьиз къалаз
Гила кудай серг хьана хьи.

Кьама гзаф ялар туна,
Саймишзамач халкьар вуна,
Вун къуватлу филдай кьуна
Салигь къе ваз цвег хьана хьи!

ГУЬЛЖАГЬАН

ГьикI хьана чи кьведан икьрар‚
Ви вил ала квел, Гуьлжагьан?
Гъил хъуьхъвек кваз хьана бейкар
Меслят гъизва нел, Гуьлжагьан? 

Им са йис я вуна жаваб, 
Тагуз рикIиз гана азаб.
Вучиз икI я, лугьуз‚ - яраб?.
Ашкъдал къвез звал, Гуьлжагьан. 

Чи кIанивал язва гьахъди,
Регъуь жемир килиг захьди
Кьил элкьурьна са патахъди 
Вучиз фида цел, Гуьлжагьан? 

Вал меслятна виридакай,
Чи мехъерар жеридакай.
Бес кIанида-кIанидакай,
Ийидани хъел, Гуьлжагьан? 

Адвурла за вакай хифет -
Инанмиш хьанач чи килфет
Акъудна зи сивяй къенфет
Нез тамир зав, кьел, Гуьлжагъан. 

Гила жаваб агакьна зав, 
Циф алатна михьи я цав, 
Ви муьгьуьббат гваз Салигьав,
Ала дуьз рекьел, Гуьлжагьан. 

27 сентября 2020

САЖИДИН

(Шаирдин 60 йис тамам хьунин гьуьрметдай)

Лугьуда хьи ви пудкъад йис яшар я,
Акваз-такваз акъатна фад, Сажидин
Ви шиирар жавагьирриз ухшар я
КIелзавайдан ругь жеда шад, Сажидин.

Чи межлисрал ви манийрин ван алаз,-
Къекъвезава, гьар са кIвале чан алаз
Лезгистанда са гурмагъни къван алаз,
Такурай чаз, хьурай абад, Сажидин.

Къе вахъ ахьтин жуьрэт ава, дамахдай
Гьар жуьредин цуькер кIватIиз яйлахдай,
ЧIехи шаир Сулейманан булахдай 
Хъвана вуна илгьамдин яд, Сажидин.
 
Ви теснифрин гьар са къадам гурлу я,
Самур вацIуз къведай сел хьиз гужлу я,
Гьар са шаир жуван халкьдиз буржлу я
Адакай чун жедач азад, Сажидин.
 
РикIин шадвал, чандин сагъвал гурай ваз,
Гъар камуна хъсанвилер хьурай ваз.
Птулрин мехъерарни акурай ваз 
Гьа имя зи рикIин мурад, Сажидин.
 
Вахтар четин: дуьнья алаш-булаш я, 
АкI ятIани ви рикI, ви мез дирибаш я,
КIварчагъ Салигь ви къелемдин юлдаш я
Икрамзава гьуьрмедив мад, Сажидин

26 сентября 2020

ДУЬНЬЯ КАРВАНСАРА Я, ДУСТ

Гьа и дуьнья къвез-хъфизвай,
Язва карвансара я, дует! 
Метлебар кьлиз тефизвай,
ГьикI жен адахъ ара, я дуст?

Зай хьана девлет магьалдин, 
Язух къведач паб-аялдин,
Садавайни а ажалдин,
Акъваз жедач хура, я дуст!

Алцум ийиз пис-хъсандал,
Эхиратдиз хкиз чандал...
Ажалдиз гьич и дуьньядал,
Жедайди туш чара, я дуст.

Инанмиш жеч ви чIалахъди. 
«Гьана» ава гьахъ-нагьахъди.
Дар лакьанда са къвалахъди,
Къаткурда вун сура, я дуст!

Инсаф жед лугьуз ажалдихъ,
Ша, фимир вун а хиялдихъ.
Уьмуьрлух яз паб-аялцъихъ,
Амукьдач ви ара, я дуст!

Вун кьейила хва, миресдин‚
Вахтар фида чIугваз ясдин.
Бахтсуз хьайи гьар са касдин,
Гъам-хажалат пара, я дуст!

Дуьнья багъ хьиз дигайди я,
Хийир-шийир авайди я.
Салигь кана амайди я,
Кьуна са тIуб сара. я дует! 

ЖЕДА ВИ

Хабарсуз инсандиз атайла ажал,
Хгудач ваз ада яд хъвадай мажал.
Уьмуьрлух вилер акьал жеда ви,
Деринлухда чIулав накьв кIвал жеда ви.

Кьуьзуь хьайила паб текьий итимдин,
Ажуз хьана, кьил квахьда етимдин.
Жувакай-жуваз ни къвез цIуьхуьмдин, 
Яr кIарабдал алкIана, чандик квал жеда ви.

РикIи лугьуда: къаткуг, яргъи хьана.
Амукьда жувни-жувакай регъуь хьана,
Вилерни зайиф, кIвачер гъуьргъуь хьана,
Къалай-къуз кефи бейгьал жеда ви. 

Вилериз акваз кар авуртIани,
Дуьньядай са-сад физ акуртIани,
Гьикьван вуна рикI кIевиз кьуртIани,
Вахтарни атана мукьвал жеда ви.

Дарискъал хьана, рикI жез гьелекди,
Дад гудач ваз масада гъайи хуьрекди.
Кьуьзуь хьайила я къари герекди,
Фир-тефир рекьер агал жеда ви.

Хтулри бубадал ийиз шадвилер, 
Чурудал, кьилел алтадиз гъилер... 
Садани гваз фидач девлетар‚ кIвалер‚ 
Са югь къведа‚ Салигь‚ вилер акьал жеда ви. 
1990-йис 

АЗИЗ ВАХАР

Къе 8 март, куь азад югъ
Мубаракрай азиз вахар!
Чи Ватандин гьар са буйругъ:
Акъудзавай кьилиз вахар.

Шад, бахтавар чи уьлкведа
Куъ дережа лап екеда, 
Ислягьвал хуьз са жергеда
Акъвазнавай кIевиз вахар.

Сад агроном, сад я алим,
Сад инженер, сад муаллим
ЧIехи дережадин илим
Алахънава чириз вахар.

Кутуна гьулдандин лувар,
МуьтIуьгъариз ава цавар,
Бес тушни и чIехи гьунар?!
Уьлкве машгьур ийиз вахар.

Гъил-гъилеваз садвилелди
Зегьмет чIугваз шадвилелди,
Дамахзава чна квелди,
Кьил тик кьуна виниз вахар.

Избранное сообщение

ЖУВАКАЙ ГАФ