ГУЬЛЖАГЬАН

ГьикI хьана чи кьведан икьрар‚

Ви вил ала квел, Гуьлжагьан?

Гъил хъуьхъвек кваз хьана бейкар

Меслят гъизва нел, Гуьлжагьан? 

Им са йис я вуна жаваб, 

Тагуз рикIиз гана азаб.

Вучиз икI я, лугьуз‚ - яраб?.

Ашкъдал къвез звал, Гуьлжагьан. 

Чи кIанивал язва гьахъди,

Регъуь жемир килиг захьди

Кьил элкьурьна са патахъди 

Вучиз фида цел, Гуьлжагьан? 

Вал меслятна виридакай,

Чи мехъерар жеридакай.

Бес кIанида-кIанидакай,

Ийидани хъел, Гуьлжагьан? 

Адвурла за вакай хифет -

Инанмиш хьанач чи килфет

Акъудна зи сивяй къенфет

Нез тамир зав, кьел, Гуьлжагъан. 

Гила жаваб агакьна зав, 

Циф алатна михьи я цав, 

Ви муьгьуьббат гваз Салигьав,

Ала дуьз рекьел, Гуьлжагьан. 

САЖИДИН

(Шаирдин 60 йис тамам хьунин гьуьрметдай)

Лугьуда хьи ви пудкъад йис яшар я,

Акваз-такваз акъатна фад, Сажидин

Ви шиирар жавагьирриз ухшар я

КIелзавайдан ругь жеда шад, Сажидин.

Чи межлисрал ви манийрин ван алаз,-

Къекъвезава, гьар са кIвале чан алаз

Лезгистанда са гурмагъни къван алаз,

Такурай чаз, хьурай абад, Сажидин.

Къе вахъ ахьтин жуьрэт ава, дамахдай

Гьар жуьредин цуькер кIватIиз яйлахдай,

ЧIехи шаир Сулейманан булахдай 

Хъвана вуна илгьамдин яд, Сажидин.

 
Ви теснифрин гьар са къадам гурлу я,

Самур вацIуз къведай сел хьиз гужлу я,

Гьар са шаир жуван халкьдиз буржлу я

Адакай чун жедач азад, Сажидин.

 

РикIин шадвал, чандин сагъвал гурай ваз,

Гъар камуна хъсанвилер хьурай ваз.

Птулрин мехъерарни акурай ваз 

Гьа имя зи рикIин мурад, Сажидин.

 

Вахтар четин: дуьнья алаш-булаш я, 
АкI ятIани ви рикI, ви мез дирибаш я,

КIварчагъ Салигь ви къелемдин юлдаш я

Икрамзава гьуьрмедив мад, Сажидин

ДУЬНЬЯ КАРВАНСАРА Я, ДУСТ

Гьа и дуьнья къвез-хъфизвай,

Язва карвансара я, дует! 

Метлебар кьлиз тефизвай,

ГьикI жен адахъ ара, я дуст?

Зай хьана девлет магьалдин, 

Язух къведач паб-аялдин,

Садавайни а ажалдин,

Акъваз жедач хура, я дуст!

Алцум ийиз пис-хъсандал,

Эхиратдиз хкиз чандал...

Ажалдиз гьич и дуьньядал,

Жедайди туш чара, я дуст.

Инанмиш жеч ви чIалахъди. 
«Гьана» ава гьахъ-нагьахъди.

Дар лакьанда са къвалахъди,

Къаткурда вун сура, я дуст!

Инсаф жед лугьуз ажалдихъ,

Ша, фимир вун а хиялдихъ.

Уьмуьрлух яз паб-аялцъихъ,

Амукьдач ви ара, я дуст!

Вун кьейила хва, миресдин‚

Вахтар фида чIугваз ясдин.

Бахтсуз хьайи гьар са касдин,

Гъам-хажалат пара, я дуст!

Дуьнья багъ хьиз дигайди я,

Хийир-шийир авайди я.

Салигь кана амайди я,

Кьуна са тIуб сара. я дует! 

ЖЕДА ВИ

Хабарсуз инсандиз атайла ажал,

Хгудач ваз ада яд хъвадай мажал.

Уьмуьрлух вилер акьал жеда ви,

Деринлухда чIулав накьв кIвал жеда ви.

Кьуьзуь хьайила паб текьий итимдин,

Ажуз хьана, кьил квахьда етимдин.

Жувакай-жуваз ни къвез цIуьхуьмдин, 

Яr кIарабдал алкIана, чандик квал жеда ви.

РикIи лугьуда: къаткуг, яргъи хьана.

Амукьда жувни-жувакай регъуь хьана,

Вилерни зайиф, кIвачер гъуьргъуь хьана,

Къалай-къуз кефи бейгьал жеда ви. 

Вилериз акваз кар авуртIани,

Дуьньядай са-сад физ акуртIани,

Гьикьван вуна рикI кIевиз кьуртIани,

Вахтарни атана мукьвал жеда ви.

Дарискъал хьана, рикI жез гьелекди,

Дад гудач ваз масада гъайи хуьрекди.

Кьуьзуь хьайила я къари герекди,

Фир-тефир рекьер агал жеда ви.

Хтулри бубадал ийиз шадвилер, 
Чурудал, кьилел алтадиз гъилер... 
Садани гваз фидач девлетар‚ кIвалер‚ 
Са югь къведа‚ Салигь‚ вилер акьал жеда ви. 

1990-йис 

АЗИЗ ВАХАР

Къе 8 март, куь азад югъ

Мубаракрай азиз вахар!

Чи Ватандин гьар са буйругъ:

Акъудзавай кьилиз вахар.

Шад, бахтавар чи уьлкведа

Куъ дережа лап екеда, 
Ислягьвал хуьз са жергеда

Акъвазнавай кIевиз вахар.

Сад агроном, сад я алим,

Сад инженер, сад муаллим

ЧIехи дережадин илим

Алахънава чириз вахар.

Кутуна гьулдандин лувар,

МуьтIуьгъариз ава цавар,

Бес тушни и чIехи гьунар?!

Уьлкве машгьур ийиз вахар.

Гъил-гъилеваз садвилелди

Зегьмет чIугваз шадвилелди,

Дамахзава чна квелди,

Кьил тик кьуна виниз вахар.

ИХЬТИНБУРНИ КИМИ ТУШ

Чеб ичкиlин есирвиле гьатнавай,

Ахьтин бязи rIелнавайбур кими туш.

ГъвечIи-чIехидан виляй аватнавай,

Хуьр чпел мягьтелнавайбур кими туш.

КIвализ хтайла нилигиз кьуд патаз,

Тахсир квачиз са жизвидлай паб гатаз.

Гагь галтугиз кIвале аялар титаз,

Кьилиз эсер янавайбур кими туш. 

Ичкид геле гъатна даим-датIана,

Чина авай рангарни кваз атIана.

Кьилел еке бедбахтвилер атана,

Чпин кьисмет гьалнавайбур кими туш.

ЗатI амай кьван бутылкадин шуьшеда,

Дуьнья вичин гафаралди къечIеда.

КIвалах тийиз гьатна юкъуз куьчеда,

Чандик мерез кянавайбур кими туш. 

Акьван туькьуъл дад галай хьиз явшандихъ,

Марифатсуз къилих жедан инсанцихъ?!

ТуькIуьн тийиз вичин багъри хизандихъ‚

Йисаралди хъелнавайбур кими туш. 

Сад гьалтна зал, хирер алай кIуфарал,

Юкь экъисна къускъун хьанвай юрфарал.

Эхь, Салигьа вичин хци гафарал, 

Дамина эцянавайбур кими туш.

                                                            1982-иис. 

СУЬЛГЬУЬЖАТ

СУЬЛГЬУЬЖАТ

(гъезел)

Вучиз вуна зи рикIикай кьаз авач хабар, Суьлгьуьжат?!
Ви дердинай зи рикI кана, хьанва хьи къабар, Суьлгьуьжат!

Инанмиш хьукь, ви кIанивал гьатна чанда дели я зун,
Инсаф ая, чIугваз тамир зав и агьузар, Суьлгьуьжат.

Вун акурла, чанда зурзун гьатна, завай акъваз жедач,
Зи бедендик акатнава ашкъидин азар, Суьлгьуьжат.

Дуьньяд винел ашкъид рекье чан гайибур пара ава,

Ша, жемир тIун ашкъидикай .вунни бейхабар, Суьлгьуьжат!

КIанивал гатфарин бере ахъа жери къизилгуьл я,

КичIе я заз а цуькведал бейхабар къваз хар, Суьлгьуьжат.

Вучиз акьван перишандиз акъвазнава ви назлу чан?
На вуж патал фикир чIугваз, кьазва ви рикI дар, Суьлгьуьжат?

Вун паталди, гьар са чIавуз, зи ширин чан къурбанд я ваз,
Кьин хьурай гьа ви киферал, гьа вун я зи яр, Суьлгьуьжат!

Вучиз вуна гадарзава икI зи винел тегьнед къванер?

Лейли, Межнун сад садакай хьайид туш бизар, Суьлгьуьжат.

Элдин мецел ргазва, вун рахай писни хъсан гафар‚

Ви къаст яни даим гьа зи вилел хьун накъвар, Суьлгьуьжат?

И дуьньядал чна кьведа ширин суьгьбет мус ийида?
Югъди-йифди и суал гваз физва хьи йисар‚ Суьлгьуьжат.

Зун акурла, вун яргъалай айгьамралди куьз рахада,
Шимшед пIузаррикаи хъуърез, чукIуриз нурар, Суьлгьуьжат?

Муьгьуьббатлилай дуьньяда мад вуч багьа затI ава кьван?

Вафалу хьухь кIанивилиз, ая ихтибар, Суьлгьуьжат!

Женнетдин багъданн гьич заз, вун рикIеваз, ахвар къведач,
Даим мецел эзбер ийиз гьа ви гуьзел тIвар, Суьлгьуьжат.

Чи кьведанни рикIяй-рикIиз рехъ авайди чизвачни ваз?

Гьар вун рикIел атайлахъди, ишеда зи тар, Суьлгьуьжат.

Билбил ава, са цьук патал, ялвал ийиз, женнет-багъда...

Язух ша ваз, а билбилдин рикI ийимир тIар, Суьлгьуьжат.

Ви яр Салигь икьван кумир, инсаф ая, рагьим ая,

Аманат хьуй зи патай ваз и ялаврин чар, Суьлгьуьжат.

ТУЬКВЕНЧИ

Хканамаз туьквендиз мал

Нефи къумбар жез, туьквенчи.

Къачуда ви беденди квал -

Вердиш хьанва нез, туьквенчи. 

Чун гьисабиз на гьунарсуз. 
Ялтах жемир акI кьадарсуз‚

Рахадайла ваз хабарсуз,-
Патай физва мез, туьнвенчи.

Гьар юкъуз тIямлу хуьрекар -

Нез, кIватIиз къвалав «куьмекар»,

Халкьдикай атIуз кепекар

Жибиндиз чукьвез, туьквенчи.

Фагьум тийиз гьалал-гьарам,

Терездин туьд кьуна тIарам‚

Килодикай пуд виш грамм, 
АтIуз, чал хъуьрез, туьквенчи.

Къад манат путулкад къимет,

Арадаваз хатур-гьуьрмет. 
Ви ягьсузвал эхир‚ Гуьлмет‚

Акъатда кимез, туьквенчи.

Къе килиг халкь аватIа гьикI,

Нефсиниз рехъ гудани икI?

Я виждансуз, бес а ви рикI,

Герек къведа квез, туьквенчи?

Вун батIул я, къвемир акI хъел,

Ахпа чухваз амукьда цIвел.

Салигьа гьазурнава кьел.

Вегьиз ви хирез, туьквенчи. 

КЪУЛЛУГЪЧИ ИТИМДИННИ АДАН ПАПАН ДЕРДИЯР

Паб:   Я итим чаз къвезвай ванер,

           Язва чал гьалчзавай къванер.

           Абуру акьалждалди кьенер,

           И месэла гьялна кIанда.

Итим: Я, паб, абуруз гана за яб,

           ПIузарривай гуьцIна «шараб».

           Фитнекаррин сивиз кIараб‚

           Вигьиз мецер лална кIанда. 

Паб:    - «Раб кутаз, риб хуткудзава»,

           Лугьуз ванер акъудзава.

           Вучиз вахтар ракъурзава?

           Абурун тум цавална кIанда! 

Итим: - Садаз шифер, садаз кIарас,

           Гайила дуьз жеда «какраз».

           Къуллугъ гана Омар, Абас,

           Кьведан сив агална кIанда. 

Паб:     Акурла ви шиндакьвилер,

            Бязибуруз къвезва хъилер,

            Шегьерда авай чи кIвалер,

            Хцин кIвачиз яна кIанда, 

Итим: Къурхуяр туз кхьей чарар,

           Чир хьанва заз абурун тIварар.

           «Эхь»‚ «ун», лугьуз, фитнекарар

           Жувалай эляна кIанда. 

Паб:     - Складчидихъ галаз ара...

            Гьатна халкьдин сиве-сара.

            Тади гьалдаая чара...

            Жезамай кьван ялна кIанда.

Итим:  - Жегъидай туш квез ихьтин вахт,

            Цава лув гуз ава куь бахт,

            Абуруз девлет къвезвай «шахт»,

            Салигь, ша, агална кIанда.

                                                             1992-йис

ХЬАНА ХЬИ

Эй юлдашар‚ вичел кьве чин

Алай «савдагар» хьана хьи.

Гуьзел девран барбатIна чи,

Им эх тежер кар хьана хьи. 

Шузар хъуьрез чаз виликай,

Бейхабар яна кьулухъай.

Чи гьукуматдихъ галукьай,

Сагъ тежер азар хьана хьи. 

«Перестройка! Перестройка!

Куьн женнетда жеда пака»...

Вад манатдай вечрен кака. 

Гуз-къачур базар хьана хьи. 

Килигнач я кьулухъ-вилик

Тунач коммуннист-большевик.

Партиядал илигна кьуьк,

Русвагь авур тIвар хьана хьи. 

Гафар хъсан, крар кесер‚

Ягьсузриз хьанач эсер:

Эхир чукIурун СССР.

РикIевай къастар хьана хьи, 

Чеб накь хкечIна руьхъведкай.

Ни чIугвазва гьар цуькведкай.

Капиталистриз чи уьлкведкай

Къекъведай бульвар хьана хьи 

Горбачева тзаф-еке,

Совет халкьдал гъана леке.

Ругуд йисан къене уьлкве

КIан квачир тагъар хьана хьи.

КIварчагъ Салигь, вун я жед гьахъ,

Инанмиш хьухь пакад йикъахъ

Са бязибур, чеб яз нагьахъ.

Чаз гузвай къургъар хьана хьи.

БАКУ

И кьил,а кьил аквач вилиз,
Я вун гурьчег шегьер Баку.

Гьар камуна шадвал ийиз,

Тамашна за нер, Баку.

Гугьуз жеда ваз лап женнет,

Гьакьван бул я гьар са нямет.

Виш саралди нафтIад девлет,

Ава куьтягь тежер, Баку.

Яваш камар къачуз жуваз,

Фена зун икI вилик юзаз,

Гьейран хьана акурла заз,

Кьакьан гуьрчег кIвалер, Баку.

Такур ксар белки ягъач,

Заз акур хьиз къе вун амач.

Машинарин тум-кьил авач,

Сел хьиз шегьре рекьер, Баку.

Шумудни са завод-фабрик,

Щийи метро чилин каник.

Югъ-къандивай физва вилик

Гьа ваз хас тир тегьер, Баку.

Ирид версиниз кьил-кьиле,

"НафтIад къванер" шеьер гьуьле,

Сагърай ви зегьметчи фяле,

Адан гужлу гъилер, Баку!

Гьа им тир Салигьан арзу:

Ваз тамашиз атана зун.

Вахъ цигел яз хтана зун,

Аламаз вал вилер, Баку.

ЖЕДА ЧУН

Юлдашар, чахъ мягькем садвал
ТахьайтIа ажиз жеда чун.

КвадрайтIа рикIин шадвал,

ЧIуру рекьяй физд жеда чун.

 

Къе уьлкведа авай дарвал -

Хьанава чи рикIиз тIарвал.

Чи Ватандин ихтибарвал 
ХвейитIа, виниз жеда чун.

Куьз герек я и къал-макъал,

Адан мензил жедач мукьвал.

Ахпа къведа четин йикъал,

Шелни-хвал ийиз жеда чун.

 
Адалат хуьх, хьана икьрар,

Ислягь хьун я халкьдин къарар.

Къе чи кьилел атай крар. 
Са къуз рикIел гъиз жеда чун. 

Икьван гагьди пакдиз хвена.

Бес чи намус гьиниз фена?

ИкI хьайитIа, мад элкъвена
Кьулухъди хъфиз жеда чун. 

ЮЛДАШАР, ЗУН МИЙИР АЙИБ

Юлдашар, зун мийир айиб,
Са дерт агъзур, виш хьана зи.

Я сагъ хьун туш, я им уьлуьб,

Михьиз кьил дегиш хьана зи.

Вад югъ я экъечIна хуьрай,

ТIал къати жез ийиз гьарай.

РикIиз сакIан текъвеэ кьарай,

Гьар патахъ тешвиш хьана зи.

 
Духтурхана... рикI я дарих,

Жуван тIал-квал тежез чуьнуьх.

Мийирр куьне им зи синих,

Фикирар къизмиш хьана зи.

Акуна заз, абурун гьуьрмет.

Пиф-югъ авач чIугваз зегьмет.

Са декьикьа тежез хелвет,

Валлагь рикI суьзмиш хьана зи.

ЦIуд югъ я тIaл югъ гьатна гъиле,

Акьул тунач я зи кьиле.

Амукьнач зун я зи геле,

И кардихъ вердиш хьана зи. 

Садбуру ам лугьуз бивел,

Кав кьаз хьанач завай эвел.

Эхир кар атайла кIевел‚ 

Чанни кваз пузмиш хьана зи. 

Салигь, уьмуьр туш хьи шербет,

Жери затI я шадвални-дерт.

Ван хьайи тахьурай перт,

Гила къил дуьзмиш хьана зи.

                                        Октябрь, 1969-йис.