13 сентября 2020

КЬУДАР

Девлетдихъ галтугиз кутамир умуд‚
Ам са йифиз ваз аквазвай ахвар я.
КIантIа лезги, эрмени, урус, чувуд, 
Са ивидин стхаярни-вахар я.

ХХХ

КIан хьуналди акI ваз женнет жегъидач,
Намуссуздан уьмуьр даим жегьеннем я.
Игитдин тIвар эбеди яз рекьидач, 
Ам несилдин багъда авай къелем я. 

ХХХ 

И дуьньяда вун кьена, зун амукьда,
Лугьур чIуру фикир, рикIяй фимир, дуст! 
Вун хабарсуз цавай-чилел алукьда,
Ша, вуна акI дуьнья кIевиз кьамир, дуст! 

ХХХ 

Уьмуьр я ам акваз-такваз акъатдай,
РикIел алачир беладик акатдай,
Ажал дуст жеч ви гевилдив агатдай,
"Зун", "зун", лугьуз‚ кьама ялар твамир, дуст!

ВУЧ АВУРАЙ?

Веледрикай рнкIиз регьят
Тахьай касди вуч авурай?!
Рекьидалди чанда и дерт 
Гьахьай касди вуч авурай?!

Такьуй лугьуз цуькверал хар,
Авунай за ялвар-яхар.
Чизамачиз йифен ахвар,
Квахьай касди вуч авурай?!

Саникайни тежез чара,
Амукьнава тIуб кьаз сара.
Чан аламаз мичIи сура,
Авай касди вуч авурай?!

Гьа икI физва варцар-йикъар,
Кас авач дердина акьар. 
Зулун марф хьиз вилин накъвар,
КIвахьай касди вуч авурай?

РИКIИН ХИЯЛАР

Агь, уьмуьр, физва вун, ийиз хиялар:
Гьар садахъ вичин са мурад ава. 
Магьрум хьайи кас авачиз аялар,
Адаз руьгьдин няметрикай вуч дад ава?! 

Инсанар вири сад я, якни-иви я,
Анжах ранг, чIал, миллетриз чара я.
Гзафбур чпин адетрал кIеви я,
Дуьньяда гьижрандик квайбурни пара я. 

Мехъерни сувар хьайила шад жеда зи хуьр, 
АлукIна цIийи партал, шад-хурам къекъвез,
Инсанар са-сад пуч жезва эхир... 
КIандай дуьньядал элкъвена хуьквез. 

Агъ, хиялар, хиялар, гьикьван дерин я… Куьн, алцумдай терез, агакьдай чка жеч. Кьиникь туькьуьл яз, дуьнья ширин я. Жуваз кIандайвал гьар са йикъа жеч. 

РикIиз кIанда дуьньядал лув туз цавара,
Уьмуьрдал дамахдай жуьрэт ава захъ. Жуван халкь патал азад лувара,
Куьтягь тежер гафарин девлет ава захь. 

Гьар юкъуз, Салигь,  ви рикIин хиялар,
Зарбдиз  авахьзавай зацI хьиз гужлу я. АватIани захъ зи багъри аялар,
Зун гьамиша жуван халкьдиз буржлу я. 

                                   1974-йис. 

12 сентября 2020

ЧИ ГЬАР САДАН БУРЖИ Я

Фу авачиз уьмуьр жедач,
Гьадал я чи дамахар. 
Ам бул тирла туькIвейдай яхъ,
Амай вири кIвалахар.

Ам дуьньяда виридалай
Азиз я чаз масан я. 
Гьар са касдиз адан къадир,
Чир хьайитIа хъсан я.

Гьуьрмет, хатур авай чка
Адаз гъакьван кIан жеда. 
Вичин къадир течирбуруз,
Факай кIеви къван жеда.

Ам гьасилиз чи инсанрин,
Зегьмет гзаф, харжи я.
Виридалай фаз гьуьрметун
Чи виридан буржи я. 

ЯПУН ТIАЛ

Са гьафте я, гьатна япа, 
Акъат тийир тIал жедани?!
Ван къвен тийиз кьуна гъапа,
Бес мезни кваз лал жедани?! 

Акурд туш ихьтин мусибат,
Секинвал тежер са бубат. 
Къалуриз заз вичин гьайбат,
Итимдал и гьал жедани?!

Са патахъни тежез ярхар,
Квахьна михьиз йифен ахвар.
Гагь кьил тIа жез, гагьни сухвар,
Экуь дуьнья сал жедани?!

Цана япа дарман квай яд,
Кьве сятдилай тикрариз мад.
И кардини ганач гьич дад,
Акваз къвер ажал жедани?

РикI тешвиш жез гьарнихъди физ, Дезгягь жеда мадни йифиз. 
Фан иштягьни квахьна михьиз,
Чандал икьван звал жедани?

Дамар чIугваз, кьуна туьтер,
Эверер ягъиз жуьтер-жуьтер.
Салигь ,япун тIал икI бетер,
Я лугьуз бейгьал желани? 

                                                1972-йис

Ичкидихъ дуст хьайи инсан

Ичкидихъ дуст хьайи инсан‚
Вал ихтибар гъиз амукьич.
Сифтедай вун тиртIа хъсан,
Эхирдай гьич чиз амукьич.

Инсанвилин туш ам къилих‚ 
Алахъмир вун ийиз чуьнуьх.
Ичкид иштягь хьайила къаних, 
Чинизни регъуьз амукьич.

Акурла ви хизандин гьал,
ГъвечIи-чIехи хъуьрезва вал.
Беден зурзаз, мез хьана лал,
Гъил-гъили чуьхуьз амукьич. 

И дуьньяда шумудни сад, -
Ажуз хьана, жемир вун шад.
Эхир кьиляй ваз хъвадай яд.
Ви веледди гъиз амукьич. 

Эхь, ички я ахьтин зегьер, МуьтIуьгъардай кIани тегьер.
Гьич садазни лугьуз тежер,
Я рикIин сир хуьз амукьич. 

Квадарзавай акьул кьиляй,
Ша, акъуд жув ичкид гъиляй. 
Халкьарин аватна виляй, 
Я садни вахъ дуьз амукьич.

                                                1972-йис.


ЯЛТАХ ЖЕМИР

Дуьшуьш хьана зал са жегьил - "эйбежер"
Приемник гвай галтадариз гъиликай.
Ви акьуллу гафуниз табий тежер, 
Кудай серг хьиз, хкатнавай чиликай. 

КIан квай туфли, гьяркьуь шалвар бухахдал
АлукIна къекъвез куьчеда дамахдал,
Хабар кьурла «гьина ава кIвалахдал»?
Куьчебанцин ни къвез авай вичикай,

Кьил акурла зегьле фида итимдин.
Къадир авач я зегьметдин, илимдин,
Рахадайла гафаралди «алимдин»,
Аслан ийиз алахъзава кацикай.

Къалуриз чаз дуьзен рекьер дегьне хьиз,
Вич артист яз, куьче-бажа сегьне хьиз.
Рахадайла патав гвайдан зегьле физ,
Гьакьван кефи хана вичин мецикай. 

Ша на ви кIуф твамир ичкид шуьшеда,
Са югъ къведа, эхирни вун ишеда,
Кьама ялар туна къекъвез куьчеда.
На ви намус ийизава кIвачикай. 

Терг тавуртIа вуна а ви хасият, 
ТIуб сара кьаз чIугвада на азият, 
Кьан тийидай диде-бубад несигъат,
Де куьне лагъ, вучда ихьтин хцикай? 

Жегьил итим, хкадариз, жими жеч,
Заз чиз вун ви килфетдизни чими жеч,
Салигь,ахьтинбур куь хуьре кими жеч,
Ихтибарна фимир абурун виликай.

ХЪСАН ТУШ

Рахаз кимел, ийиз лагъ-лагь,
Дуьньядикай тушиз уях, 
Рагъ алай къуз на ви чирагъ,
КуькьIурна гъиле хъсан туш. 

Ви гьахъвилиз тагана яб,
Керчекдай кьада вичин таб.
Ихтибарсуз итим, гьам паб, 
Я хуьре, нЬвале хъсан туш. 

Сагнал рекье фин тийидай, 
Я рикIин сир хуьн тийидай,
Я пис-хъсан чин тийидай,
Фагьумсуз келле хъсан туш. 

Хизандихъ вун хъел хьайила,
Ви гьар са гаф хьел хьайила,
Хуьре мехъер‚ мел хьайила, 
Жув катна регъве хъсан туш.

Салигь шаклу язва адал, 
Вичин тахсир хиве кьардал.
Пехил хьана чеб сад-садал,
Хатурсуз мягьле хъсан туш. 

                                             1977-йис. 

06 сентября 2020

КЪАВУМДИЗ ЛАГЬ

Къавумдиз лагь вуна, Къурбан,
Ахпа зи тахсир такурай. 
Мад тежервал заз маса ван,
Лап зи рикIин сир акурай. 

Зун ятIани рушан иес, 
Рази жезвач мукьва-мирес‚
Рушан рехъни жезавач бес,
Пата-къерех, хуьр акурай. 

Пуд агъзурни вад виш манат
Гъана зи чандилай алат,
Амайбуруз и агьвалат‚ 
Са тIимил гьуьндуьр акурай. 

Хъел татуй къавум Исадиз,
Хабар гуй езне Пашадиз, 
Кьве виш литр чи «квасадиз»
Эрекьни чехир акурай. 

Ибур гъиле гьатдалд бегьем,
Жедайди я зи рикI зегьем. 
Кьуд гьер, къуд пут дуьгуь ва чIем
Са пуд  мешок гъуьр акурай. 

Руш лагьайтIа халича-гам
Хразавай устад я ам. 
Къилихдизни, гьакьван тамам,
КIантIа мискIин, пIир акурай... 

Салигъ, вуна лагь жемятдиз‚
Вафалувал хуьз  гъуьрметдив
Ша лянет гун и адетдиз
И кардин эхир акурай. 

ФИТНЕЧИДИЗ


Чи чинал вун хъсан гафар рахада,
Вилер хъуьрез. мез ширин яз, фитнечи,
Къакъатайла на ви «кIвалах» аквада,
Рагъ къалурда на серии яз. фитнечи.

Секин хьайитIа ви чанди гъида хъул,
Тапан шикаятар кхьиз чIугваз къул.
Фагьум-фикир авачир даяз акьул,
Кьамир вуна акI дерин яз, фитнечи.

ВикIегь чIавуз виш касдиз жавабда на,
КIеве гьатайла вучиз тIалабда на,
Ам игитвал я лугьуз гьисабда на,
Айгьамдалди са хъуьруьн яз, фишечи.

Вун хьтинбур чи арайра кими туш,
Ви чандик квайди эркекдан иви туш,
Са чIавузни вун чи халкьдиз чими туш,
Амукьда хирен ирин яз, фитнечи.

Ша гадара вуна алчах амалар
Халкьдихъ галаз сад жедайвал хиялар
Ажуз жеда вун, ви килфет, аялар,
Къемаз фагьум ая жуваз, фитнечи.

05 сентября 2020

НуьцIуьгъар

 (1999-йисан 5-нюндиз НуьцIуьгърин 500 йис тамам хьуниз талуньарнаш тухвай шадвилин чIехи мярекатдиз бахшнавайди я)

Къе, вад виш йис хьанва тамам,
Куь хуьруьн тарих, НуьцIуьгъар.
Зи патай квез чими салам,
Лугьун я лайих, НуьцIуьгъар.

Цуьквер хьтин жегьил-жаван,
Акурла рикI шад я жуван.
Кьуд патаз физ музыкад ван,
Квач зерре синих, НуьцIуьгъар.

Куь «гьарайдиз» гана икI «гьай»!
Агакьна квехъ кьисметдин пай.
Гьич садрани къулавай цIай,
Тахьурай уьлуьх‚ НуьцIуьгъар.

Хуьруьн са кьил дагьар-дагъ я, Дуьзенлухар ципицI багъ я.
Гуьрчег кIвалер‚ уьмуьр чагъ я,
Жергедаваз сих, НуьцIуьгъар. 

Битмишариз гьар са нямет,
Намусдивци чIугваз зегьмет,
Яр-дустарихъ галаз гьуьрмет‚
Сагърай куь къилих, Нуьціуьгъар!

Къуд хуьр чи КIварчагъ дередин,
Кьуд хва я чун са дидедин.
Пешекарар гьар жуьредин,
Кеспидал къаних, НуьцIуьгъар‚ 

Куь гатар бул магьсулар хьуй!
ИкI шад суфра-столар хьуй!
Къад-къанни цIуд хтулар хьуй!
Гьар кIвалихъ-кьилихъ‚ НуьцIуьгъар.

Квез шад уьмуьр-зи мурад я,
Квехъ галаз зи фикир сад я.
КIварчагъ Салигь гзаф шад я,
Жеч квекай чуьнуьх НуьцIуьгъар. 

ЖЕМИР ТIУН

Течиз а ви ери-бине,
Акьван такабур жемир тIун!
Амайбурлай кьаз вун вине,
Чун ваз «масабур» жемир тIун!

Хьайиди туш ви гъенел лам,
Я кІвачелни бегъем шалам.
Гила вуна тагуз салам,
Вун акьван айгъур жемир тIун!

Инсандихъ инсанвал хьун я,
Ви къаст чун саймиш тавун я.
Вун чаз чидай гьа вун, вун я,
Гьар патахъ алгъур жемир тIун!

Хьана лугьуз "кеве кепек" пул,
Ви чандик акатнава хъул.
Масадан гаф тийиз кьабул,
АкI шад хьана, гур жемир тIун!

Гьакъикъатдихъ ягъан тийиз,
Салам тагуз рахан тийиз,
Кимеллайбур акван тийиз,
Вилер аваз кур жемир тIун!

Кьве кьал хьана лугьуз тIуна,
Къекъвез кьама ялар туна,
Пехърезни кард лугьуз вуна,
Ви кьил акьван чIур  жемир тIун!

Им дуьнья я акъваз, килиг,
Вунни фида чIулав чилик,
Пай кумукьдач гьич са куьник,
Сивел акьван зур жемир тIун!

Рагъ экъечІда ийиз сефер,
Квахьда михьиз чIулав цифер.
Куь вилерай, чIугур кефер,
Хуькведа, къудур жемир тIун!

Салигь, вуна къачумир къал,
Абурун эхир жеда мукьвал.
Мад хуькведа кIутан-мукал,
Хиялар какур жемир тIун!

2000 йис.

02 сентября 2020

АЙ, ХЬАНА ХЬИ! ХЬАНА ХЬИ!

Накь вахъ дердер гзаф авай,
Къе ваз дуьнья Геннадий хьана хьи,
Ялтах гарар рахазн цавай,
Пагь, чи япар денг хьана хьи.

Кткайди хьиз чандик бувун,
ТIуб хкIуриз аршдик цавун,
Накь гишила авай тир вун,
Къе вакай хан, бег хьана хьи!

Куьмекчияр кьуна кIвалел,
Дамах ийиз ви шадвилел,
ЧIар алачир гачал кьилел
Къе эвядай мег хьана хьи.

Накь къведалди а ви кIуфун-
Сергни чичIек, кьел тир къафун
Тахта хьтин а ви руфун
Гила лап челег хьана хьи.

 Эхь, ун лугьуз, а вот чIалаз,
Чип хьанач чаз къвалал алаз,
Сифтедай вун вирт хьиз акваз,
Гила кудай серг хьана хьи.

Кьама гзаф ялар туна,
Ма ймишзавач халкьар вуна.
Вун къуватлу филдай кьуна,
Салигь къе ваз цвег хьана хьи.
                                     КIварчаг, 18-февраль, 1994-йис

Избранное сообщение

ЖУВАКАЙ ГАФ